Τόποι για το καλοκαίρι: Αστυπάλαια

Πώς διαλέγει κανείς προορισμό για το καλοκαίρι και με ποιο κριτήριο βαφτίζεται «ανερχόμενος» ένας προορισμός; Είναι οι παρέες των φίλων που κάνουν κυρίως τη «δουλειά» από στόμα σε στόμα ή οι επαγγελματίες του τουρισμού που συνήθως μας πείθουν, δείχνοντάς μας κάθε φορά αυτό που θέλουμε να δούμε; Όποια κι αν είναι η απάντηση, δεν μπορεί παρά να παίρνει υπ’όψιν της τον ίδιο τον τόπο. Εν προκειμένω, τη γέφυρα ανάμεσα στις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα, την Αστυπάλαια.

Η Αστυπάλαια από την πλατεία της Χώρας στο Κάστρο

Στην περίπτωση της Αστυπάλαιας, το «ανερχόμενο» δεν θα πει αναγκαστικά θορυβώδες (αν εξαιρέσει κανείς την αυγουστιάτικη κίνηση γύρω απ’την παραλία στο Λιβάδι) ούτε και πυκνοχτισμένο (μολονότι η οικοδομική δραστηριότητα μοιάζει να μην καταλαβαίνει από διακοπές και Αύγουστο). Για όσους μάλιστα προτιμούν να ανακαλύπτουν οι ίδιοι τι ξεχωρίζει έναν τόπο από άλλον, το «ανερχόμενο» παίρνει εδώ μια πιο …κυριολεκτική έννοια: χρειάζεται να μετρήσει κανείς πολλά σκαλιά και να περπατήσει αρκετές ανηφόρες για να διαπιστώσει την εγκυρότητα της πληροφορίας ότι η Χώρα της Αστυπάλαιας είναι μια από τις ομορφότερες του Αιγαίου και πως το «ανάμεσα σε Κυκλάδες και Δωδεκάνησα» είναι οτιδήποτε άλλο παρά συμβιβασμός.

Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή και από κάτω  προς τα πάνω: από τον Πέρα Γιαλό.

Η παραλία και το λιμανάκι του Πέρα Γιαλού

Αν δεν διαλέξει κανείς το κάμπινγκ στο Μαρμάρι ή δεν συναντήσει κάποιο από τα σπιτάκια της Χώρας που συνήθως προλαβαίνουν Ιταλοί, ο Πέρα Γιαλός είναι μια καλή επιλογή για τη διαμονή και την πρώτη βόλτα …εξοικείωσης με το νησί. Πριν ή μετά το πρώτο μπάνιο στο λιμανάκι μπορεί κανείς να περάσει απ’το μικρό αρχαιολογικό μουσείο της περιοχής και να πιει έναν καφέ στο «Πορτοκάλι». Το βραδάκι δε, επιβάλλεται να περάσει απ’το «Gelato» για παγωτό και αποκεί να ξεκινήσει τη βόλτα ως την άκρη του λιμανιού. Τον Ιούλιο ίσως να χρειαστεί μπουφάν γι’αυτό, αλλά ο Αύγουστος συνήθως είναι πιο ζεστός.

Το λιμανάκι του Πέρα Γιαλού τη νύχτα

Από τον Πέρα Γιαλό αρχίζει η ανάβαση προς τη Χώρα, αλλά και οι εξορμήσεις με τα λεωφορειάκια του Δήμου προς τις παραλίες της Αστυπάλαιας και το Λιβάδι, όπου στις αρχές Αυγούστου γίνεται το πανηγύρι του Σωτήρος.

Σ’ό,τι αφορά τις παραλίες, μια από τις δημοφιλείς επιλογές είναι η Μαλτεζάνα -επί το ελληνικότερον Ανάληψη. Το λεωφορείο αφήνει στην παραλία του Σχοινώντα, όπου μπορεί κανείς να μείνει ως το βράδυ και να συνεχίσει για φαγητό στον «Αστακό».

Η παραλία του Σχοινώντα

Μπορεί, όμως, να περπατήσει μερικά μέτρα ως το «Μπλε Λιμανάκι», κι αν είναι λίγο τυχερός, να ανακαλύψει τη δική του, για μερικές ώρες, παραλία σε κάποια μικρή σπηλιά.

Επιβλέποντας την κίνηση στο Μπλε Λιμανάκι…

Στο δρομολόγιο για Μαλτεζάνα υπάρχει μια ακόμα στάση: οι Πλάκες. Η παραλία είναι θαυμάσια και η ολιγόλεπτη πεζοπορία είναι ελάχιστο αντίτιμο, αρκεί κανείς να φορά παππούτσια – ειδάλλως το αντίτιμο συμπεριλαμβάνει τον μικρό ίλιγγο της περιπέτειας.

Οι σπογγώδεις βράχοι, σήμα κατατεθέν της Αστυπάλαιας, οριοθετούν την παραλία στις Πλάκες

Καθώς το λεωφορείο του Δήμου δεν φτάνει στις Βάτσες (παραλία νοτιοδυτικά του νησιού), το Τζανάκι (παραλία γυμνιστών, όπου μπορεί κανείς να φτάσει περπατώντας από το Λιβάδι) και το Βαθύ (πιο βόρεια) -σε κάποιες μάλιστα από αυτές δεν πηγαίνει ούτε ταξί, λόγω του δύσβατου χωματόδρομου-, οι επισκέπτες που δεν οδηγούν θα χρειαστεί να εξοικειωθούν με την ιδέα του οτοστόπ: οι οδηγοί δεν παραξενεύονται και οι …τολμητίες δεν θα χάσουν. Εναλλακτικά, υπάρχει το βαρκάκι του καπετάν-Δρακούλη και του καπτ-Αντώνη που τα πρωινά φεύγει από τον Πέρα Γιαλό για την ερημική παραλία του Αγ. Ιωάννη και τα -πιο πολυσύχναστα, καθ’ότι προσβάσιμα και οδικά- Καμινάκια.

Από το δρομολόγιο προς Καμινάκια

Με την εξαίρεση της τελευταίας, όλες αυτές οι διαδρομές μπορούν να γίνουν και από τη Χώρα. Το δέλεαρ εδώ είναι το καφέ «Μελτέμι», απέναντι απ’τους Μύλους, στην πλατεία.

Οι Μύλοι, στην πλατεία της Αστυπάλαιας

Το «Μελτέμι» λειτουργεί όλη τη μέρα και, εκτός από καλό καφέ και πρωινό, σερβίρει «πουγκιά» με χλωρή ή μέλι. Αν δεν έχει πτήση (άρα εφημερίδες), μπορεί κανείς να κάτσει με το βιβλίο του και να σχεδιάσει την υπόλοιπη μέρα εκεί, ή να την κλείσει με ποτό ή γλυκό. Εναλλακτική, ως προς το τελευταίο, είναι το «Αρχιπέλαγος».

Απ’το πρωί ως το βράδυ η πλατεία είναι το μέρος με την περισσότερη «ζωή» στη Χώρα και είναι εύκολο να ξεχαστείς και να νομίσεις ότι η Χώρα εξαντλείται στην περιοχή γύρω απ’τους Μύλους. Τα πράγματα βεβαίως δεν είναι έτσι: το μεσαιωνικό Κάστρο που «επιτηρεί» την κίνηση κάτω, υπενθυμίζει στον επισκέπτη να …σπεύδει βραδέως. Με τόσα σκαλιά μέχρι την είσοδο του Κάστρου, εξάλλου, δεν έχει και άλλη επιλογή.

Από το εσωτερικό του Κάστρου

Το Κάστρο χτίστηκε το 1413 από τον Giovanni Querini, που έλαβε την Αστυπάλαια ως φέουδο από τον δούκα της Νάξου, κύριο των Κυκλάδων, και την εποίκισε με κόσμο από την Τήνο και τη Μύκονο. Η πρωτοτυπία του  έγκειται στο ότι η οχύρωση αποτελεί μέρος του οικισμού, ενώ καθαρά αμυντικό χαρακτήρα έχει μόνο η νότια πλευρά του. Αφημένοι από τους Οθωμανούς στο διάστημα ανάμεσα στην είσπραξη του φόρου, οι κάτοικοι της Αστυπάλαιας συμβίωναν με τους πειρατές -όταν δεν τους πετούσαν καυτό λάδι από τ’ανοίγματα- και χάρη στη συνεργασία απολάμβαναν (σχετική) ασφάλεια και οικονομικά οφέλη . Μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, μέσα στο κάστρο χτίζονταν τρίπατα σπίτια και σε ολόκληρο τον οικισμό ζούσαν περί τους 10.000 άνθρωποι.

Εσωτερικό σπιτιού στον οικισμό του Κάστρου, όπως αναμορφώθηκε πρόσφατα

Ο σεισμός του 1956 ισοπέδωσε τα σπίτια, ενώ κάποιοι κάτοικοι πήραν πέτρες για να χτίσουν τα σπίτια τους κάτω από το κάστρο. Σήμερα, ένα μικρό μέρος των σπιτιών είναι υπό ανέγερση και σε κάποιες από τις πλευρές του  κάστρου απαγορεύεται η πρόσβαση στους επισκέπτες.

Πέτρες στοιβαγμένες δίπλα σε μια από τις εκκλησίες του Κάστρου

Η θέα απ’ το Κάστρο, υλικό για καρτ-ποστάλ απ’το νησί

Η περιήγηση στους δρόμους της Χώρας κάτω από το Κάστρο είναι ένα μεγάλο μέρος της ανταμοιβής για τον επισκέπτη της Αστυπάλαιας. Πολλά από τα σπίτια είναι παραδοσιακοί οντάδες κι εδώ ο κανόνας του λευκού-μπλε συναντά αρκετές ευτυχείς εξαιρέσεις.

Σε κάποιο απ’τα δρομάκια της Χώρας

Κανόνας και εξαιρέσεις…

Στιγμιότυπα από την πρόσφατη ιστορία του νησιού

Προνομιακή θέση, αυστηρά για έναν θεατή

Για άλλους από τους επισκέπτες της Χώρας είναι σημαντικό να ξέρουν να κρύβονται, για άλλους να μπορούν να ανακαλύπτουν…

Ένα απ’τους πολλούς λόγους για να εξερευνήσει κάποιος τη Χώρα

Το καλοκαίρι σπάνια χρειάζεται κανείς περισσότερα για να πει «είν’όμορφα εδώ». Έπειτα από μια βδομάδα και αρκετή εξερεύνηση, μπορείς να πεις με βεβαιότητα ότι στην Αστυπάλαια υπάρχουν ακριβώς τόσα.